Nagrody Nobla 2025
Trwa Tydzień Noblowski 2025.
- W poniedziałek, 6 października br. Komitet Noblowski ogłosił, że laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii zostali Mary E. Brunkow i Fred Ramsdell z USA oraz Shimon Sakaguchi z Japonii. Dzięki ich odkryciu mechanizmów regulujących obwodowo odpowiedź immunologiczną można będzie skuteczniej leczyć choroby immunologiczne czy nowotwory. Badacze odkryli, że potężny układ odpornościowy organizmu musi być regulowany albo może zaatakować nasze własne organy. Jak uzasadnił Komitet Noblowski, tegoroczni laureaci „zidentyfikowali komórki będące strażnikami układu immunologicznego – regulatorowe limfocyty T, dzięki czemu położyli podwaliny dla nowej dziedziny badań”;
- We wtorek 7 października br. komitet Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk w swojej willi przy Uniwersytecie Sztokholmskim wskazał noblistów z fizyki. Laureatami zostali fizycy pracujący na amerykańskich uczelniach John Clarke, Michel H. Devoret i John M. Martinis za odkrycie makroskopowego tunelowania kwantowo-mechanicznego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym. Przyczyniło się ono do rozwoju kryptografii kwantowej i komputerów kwantowych;
- W środę 8 października br. poznaliśmy laureatów z chemii. Susumu Kitagawa, Richard Robson oraz Omar M. Yaghi zostali docenieni za rozwój nowego typu architektury molekularnej, tj. sieci metaliczno-organicznych. Na bazie odkryć tegorocznych noblistów z chemii udało się stworzyć liczne sieci MOF (z ang. Metal-Organic Frameworks), które mogą pomóc w walce z wieloma aktualnymi problemami, jak np. zanieczyszczeniem powietrza czy emisją toksycznych gazów;
- W czwartek, 9 października br. Komitet Noblowski ogłosił nazwisko tegorocznego laureata literackiej Nagrody Nobla. Został nim węgierski pisarz László Krasznahorkai.
László Krasznahorkai jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych na świecie pisarzy węgierskich, któremu od dłuższego czasu wróżyło się Nobla, a sławy przysporzyły mu adaptacje filmowe jego książek (m.in. „Szatańskie tango" Béli Tarra);
W uzasadnieniu Komitet Noblowski poinformował, że nagrodę przyznano „za fascynującą i wizjonerską twórczość, która w obliczu apokaliptycznego terroru potwierdza siłę sztuki”;
- Werdykt Norweskiego Komitetu Noblowskiego poznaliśmy w piątek, 10 października br., najwcześniej o godz. 11. Pokojowa Nagroda Nobla w tym roku przypadła w udziale Maríi Corinie Machado. Doceniono ją za „jej niestrudzoną pracę na rzecz promowania praw demokratycznych dla narodu wenezuelskiego i za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji”;
-
Joel Mokyr, Philippe Aghion i Peter Howitt zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii za 2025 rok. Jak podała w poniedziałek, 13 października br. Królewska Szwedzka Akademia Nauk, naukowcy zostali uhonorowani "za wyjaśnienie wzrostu gospodarczego napędzanego innowacjami".
Badania tegorocznych laureatów ekonomicznego Nobla skupiają się na mechanizmach, dzięki którym innowacje technologiczne napędzają długoterminowy wzrost gospodarczy. Ich prace pokazują, jak procesy twórczej destrukcji - czyli jednoczesnego tworzenia nowych rozwiązań i eliminowania przestarzałych - wpływają na rozwój gospodarki oraz poprawę warunków życia. Dzięki ich wkładowi lepiej rozumiemy, jak inwestycje w badania i rozwój oraz konkurencja między firmami sprzyjają postępowi technologicznemu i wzrostowi produktywności.
